Burn Rate Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Burn rate, bir şirketin belirli bir zaman dilimi içinde nakit rezervlerini ne kadar hızlı tükettiğini gösteren bir finansal ölçüttür. Girişimcilik ve start-up ekosisteminde kullanılan kavram, şirketin operasyonel giderlerini ve finansal sürdürülebilirliğini değerlendirmek açısından kritik bir öneme sahiptir. Bununla birlikte söz konusu kavram "gross burn rate" ve "net burn rate" olmak üzere ikiye ayrılır. Bu kapsamda brüt burn rate, şirketin aylık toplam giderlerini ifade eder. Net burn rate ise giderlerden elde edilen gelirlerin çıkarılmasıyla bulunan net nakit kaybını gösterir. Şirketler, burn rate'lerini düşük tutarak finansal sağlıklarını koruyabilir ve yatırımcıların güvenini kazanabilir.

Burn rate hesaplaması oldukça basittir ve aylık bazda ölçülür. Brüt burn rate, şirketin belirli bir dönemdeki toplam giderlerinin o dönemin ay sayısına bölünmesiyle bulunur. Örneğin; aylık 100.000 TL gideri olan bir şirketin brüt burn rate’i 100.000 TL olacaktır. Net burn rate ise toplam aylık giderlerden aylık gelirlerin çıkarılmasıyla hesaplanır. Örneğin; aylık 100.000 TL gideri ve 40.000 TL geliri olan bir şirketin net burn rate’i 60.000 TL olacaktır. 

Burn Rate Nedir?

Yanma oranı (burn rate),girişimci kimliğine sahip işletmelerin belirli bir zaman dilimi içerisinde kaybettikleri nakit miktarını ifade eden kritik finansal bir göstergedir. Oran; yıllık, üç aylık veya aylık periyotlar halinde hesaplanarak işletmelerin mevcut negatif harcama düzeyi açıkça ortaya konulur. Hesaplamalar sayesinde şirketler, finansal durumlarını daha bilinçli bir şekilde değerlendirme ve gerekli önlemleri alma imkânı bulur.

Burn Rate Türleri

İlgili kavram, temel olarak brüt burn rate ve net burn rate olmak üzere ikiye ayrılır. Söz konusu türlere yönelik detaylar aşağıdaki gibidir:

• Brüt burn rate, bir şirketin belirli bir zaman aralığında toplam giderlerini ifade eder. Giderler; operasyonel maliyetler, personel maaşları, kira, pazarlama harcamaları ve diğer sabit ve değişken giderleri kapsar. Bununla birlikte brüt burn rate, işletmenin gelirleri dikkate alınmadan yalnızca harcamaların analiz edilmesini sağlar. Uygulanan metrik, şirketin gider yapısının büyüklüğünü ve sürdürülebilirliğini anlamak için kullanılır.
• Net burn rate, bir şirketin gelirleri ve giderleri arasındaki farkı ifade eder. Şirketin toplam giderlerinden elde edilen gelirler çıkarılarak hesaplanır. Net burn rate, şirketin finansal dayanıklılığını ve mevcut nakit rezervleriyle ne kadar süre ayakta kalabileceğini belirlemeye de yardımcı olur. Bu noktada olumlu bir net burn rate, şirketin gelirlerinin giderlerinden fazla olduğunu ve finansal olarak sürekliliğini sağlayabileceğini gösterir. Şayet net burn rate negatifse bu durum şirketin zarar ettiğini ve nakit rezervlerini tüketme riski taşıdığını gösterir.

Burn rate, şirketlerin finansal stratejilerini belirlerken belirleyici rol oynar. Bu çerçevede yatırımcılar, bir şirketin burn rate'ini yakından takip ederek yatırım yapma kararlarını şekillendirirler. 

Burn Rate Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Yeni kurulan girişimler ve hızlı büyüme hedefleyen şirketler için burn rate hesaplaması, finansal sürdürülebilirliğin sağlanması açısından büyük bir öneme sahiptir. Burn rate, işletmenin ne kadar süre boyunca mevcut sermayesini kullanarak faaliyetlerini sürdürebileceğini belirlemeye yardımcı olur. Hesaplama işlemlerinin detaylarına aşağıda yer verilmiştir:

Burn Rate Hesaplama Yöntemi

Burn rate hesaplaması aylık veya yıllık bazda yapılır. Hesaplama süreci ise şu adımlardan oluşur:

• Dönem Başlangıcı ve Bitişi Belirlenir: Burn rate hesaplanacak zaman dilimi belirlenir. Genellikle yıllık veya aylık bazda hesaplama yapılır. Örneğin; Ocak ayından aralık ayına kadar olan bir yıllık periyot ele alınabilir.
• Toplam Nakit Girişi ve Çıkışı Belirlenir: Seçilen zaman diliminde işletmenin toplam nakit akışı incelenir. Ocak ayı itibarıyla şirketin kasasında bulunan toplam nakit tutarı ve aralık ayı sonunda kalan nakit miktarı hesaplanır.
• Nakit Farkının Hesaplanması: Ocak ayı ve aralık ayı itibarıyla belirlenen nakit miktarları arasındaki fark bulunarak şirketin toplam yıllık nakit tüketimi hesaplanır. İlgili işlem şu şekilde formüle edilebilir:

*Yıllık Burn Rate=Ocak Ayı Nakit Miktarı-Aralık Ayı Nakit Miktarı

• Aylık Burn Rate Hesaplaması: Yıllık bazda belirlenen burn rate, 12’ye bölünerek aylık yanma oranı hesaplanır:

*Aylık Burn Rate=Yıllık Burn Rate/12

Brüt ve Net Burn Rate Ayrımı

Burn rate hesaplanırken brüt ve net yanma oranları da dikkate alınmalıdır:

• Brüt Burn Rate: İşletmenin belirli bir dönemde yaptığı toplam nakit harcamalarıdır. Söz konusu husus, işletmenin giderlerinin tamamını kapsar.
• Net Burn Rate: İşletmenin giderlerinden gelirleri çıkarıldıktan sonra kalan net nakit tüketimini gösterir. Net burn rate şu şekilde hesaplanır:

*Net Burn Rate=Brüt Burn Rate-Aylık Gelir

Burn Rate’in Önemi ve Stratejik Yönetimi

Burn rate, sermaye desteğiyle faaliyet gösteren girişimler için önemli bir ölçümdür. Yatırımcılar ve finans yöneticileri, şirketin finansal sağlığını değerlendirmek ve nakit tükenme süresini (runway) belirlemek için bu metriği dikkate alır. Runway, mevcut nakit rezervleri ve burn rate kullanılarak şu şekilde hesaplanır:

• Runway=Toplam Nakit Rezervi/Aylık Burn Rate

Şirketlerin sürdürülebilir büyüme stratejileri geliştirebilmesi için burn rate’in dikkatli bir şekilde yönetilmesi gerekir. Nakit akışının düzenli takibi, gereksiz harcamaların azaltılması ve gelir kaynaklarının arttırılması gibi önlemler, burn rate’i kontrol altında tutarak işletmenin uzun vadeli başarıya ulaşmasına katkı sağlar.

Burn Rate Hesaplaması Yapmanın Avantajları

Burn rate hesaplaması, start-up şirketleri ve hızla büyüyen işletmeler için oldukça önemlidir. Burn rate, finansal sürdürülebilirlik açısından birçok avantaj sağlar. Burn rate hesaplamasının sağladığı başlıca faydalar şu şekilde sıralanabilir:

• Hesaplama işlemleri işletmelerin nakit akışlarını daha iyi yönetmelerine yardımcı olur. Şirketler, mevcut finansal kaynaklarının ne kadar sürede tükeneceğini tahmin ederek uzun vadeli bütçe planlamaları yapabilir. Böylece gereksiz harcamalar en aza indirilerek finansal istikrar sağlanabilir.
• Yatırımcılar, bir işletmeye finansal destek sağlamadan önce şirketin burn rate’ini dikkate alarak değerlendirme yapar. Sağlıklı bir burn rate, yatırımcılara şirketin mâli yönetim konusunda bilinçli hareket ettiğini gösterir. Yanı sıra bu metrik sayesinde şirketler, yatırımcılarına ne zaman ek finansman ihtiyacı duyacaklarını öngörebilir ve stratejik kararlarını buna göre şekillendirebilir.
• Burn rate analizi, işletmelerin kaynaklarını nasıl kullandığını detaylı bir şekilde inceleme fırsatı sunar. Bu sayede verimsiz harcamalar tespit edilerek operasyonel süreçlerin daha etkin yönetilmesi sağlanabilir.

Burn rate hesaplaması; işletmelerin finansal sağlığını koruması, stratejik kararlarını bilinçli bir şekilde alması ve uzun vadeli sürdürülebilirlik sağlaması açısından önemlidir. Bu sebeple bilhassa girişimciler ve yöneticiler için düzenli olarak burn rate hesaplaması yapmak, başarılı bir finansal yönetimin temel unsurlarından biri olarak değerlendirilmelidir.

Brüt Burn Rate ve Net Burn Rate Nasıl Hesaplanır?

Burn rate iki ana kategoriye ayrılır: Brüt Burn Rate ve Net Burn Rate. Söz konusu hesaplamalara ilişkin detaylar ise aşağıdaki gibidir:

Brüt Burn Rate

Brüt burn rate, bir şirketin belirli bir dönem içerisinde toplam giderlerini gösteren metrik olarak tanımlanır. Hesaplama, şirketin gelirlerinden bağımsız olarak yapılır ve şirketin belirli bir dönemde harcadığı toplam nakdi gösterir.

• Hesaplama Formülü: Brüt Burn Rate = Toplam Giderler (Aylık, Üç Aylık, Yıllık)

Bir şirket aylık 200.000 TL toplam gider yapıyorsa brüt burn rate de 200.000 TL olarak hesaplanır.

Net Burn Rate

Net burn rate, şirketin giderleri ile gelirleri arasındaki farkı temsil eder. Şirketin negatif nakit akışını gösterir ve şirketin mevcut nakit rezervleri tüketmeden ne kadar süre faaliyet gösterebileceğini hesaplamak için kullanılır.

• Hesaplama Formülü: Net Burn Rate = Toplam Giderler-Toplam Gelirler

Aylık 200.000 TL gideri olan bir şirketin aylık 50.000 TL geliri bulunuyorsa bu durumda şirket her ay 150.000 TL nakit kaybeder.

Burn rate, şirketlerin finansal sağlığının bir göstergesidir. Yatırımcılar ve şirket yöneticileri, burn rate'i yakından izleyerek nakit rezervlerinin ne kadar süre daha şirketi destekleyebileceğini öngörebilirler.